Ewa Krauze (1914- 2002) urodziła w Czarnym Ostrowiu na Podolu w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych. Ojciec, Władysław Rudnicki po ukończeniu Wyższej Szkoły Rolniczej w Kijowie administrował i dzierżawił różne majątki na Wołyniu i Podolu. Ożenił się z córką cenionego lekarza, Katarzyną Rausz. Ewa Krauze – była jedną z najmłodszych z licznego rodzeństwa. Ewa Rudnicka ukończyła szkołę pedagogiczną z internatem w Kamińsku k/ Ojcowa, a następnie seminarium nauczycielskie w Piotrkowie z wynikiem celującym. Po uzyskaniu uprawnień nauczycielskich w 1930 r. zaczęła uczyć na wsi na Wołyniu. W 1931 r. wyszła za mąż za nauczyciela Wojciecha Krauze i przeniosła sie do Bydgoszczy. Po urodzeniu syna – Mariana i dwuletniej przerwie w nauczaniu Ewa Krauze rozpoczęła pracę w szkole podstawowej Towarzystwa Szkół Jednolitych. Kiedy w 1939 roku Niemcy zajęli Bydgoszcz, rozpoczęli masowe wysiedlanie Polaków. Ewa Krauze z synkiem i mężem znaleźli schronieni w domu Zalesiu Dolnym w domu Heleny i Władysława Radwanów. ( Helena Radwanowa była starszą siostrą cioteczną Wojciecha Krauze). W końcu 1939 roku w domu Radwanów zaczęło się organizowanie prywatnego nauczania. Początkowo Ewa Krauze udzielała prywatnych lekcji w trzech domach, a już w styczniu 1940 roku razem z Heleną Radwanową, przedwojenną redaktorką „Płomyczka”, zorganizowały nauczanie w kompletach (zarejestrowanych w TON-Tajnej Organizacji Nauczycielskiej) w zakresie programu klas I, II, III. Stopniowo przybywały następne klasy i w latach 1943/44 było już 6 klas szkoły powszechnej i dwie klasy gimnazjum. Zajęcia prowadziły Ewa Krauze i Helena Radwanowa, później także Władysław Radwan. Po śmierci Heleny Radwanowej w lutym 1944 roku, Ewa Krauzowa sama kierowała tajnym nauczaniem, które niebawem, bo w pierwszych daniach lutego 1945 roku zostało przekształcone w zalegalizowaną prywatną szkołę powszechną, a do 1949 roku szkołę państwową. Ewa Krauze pracowała nieprzerwanie mimo urodzenia drugiego dziecka – córki Basi. Zorganizowała drużynę harcerską, początkowo żeńską, a potem także i męską. W lipcu 1949 roku z jej inicjatywy zawiązano w Zalesiu Koło Ligi Kobiet, którego została Przewodniczącą. Z powodu braku lokalu kierowniczka oddała jedną z sal lekcyjnych na zebrania koła. Koło podjęło wiele działań społecznych i obywatelskich, m.in. zorganizowało kursy dla analfabetów, podjęło działania w kierunku uruchomienia stołówki, kiosku z prasą i przedszkola w Zalesiu. We wrześniu 1950 roku przejęło opiekę nad biblioteką publiczną w Zalesiu. Jednocześnie Ewa Krauze podjęła studia magisterskie na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończyła w 1952 roku. Zalesie rozbudowywało się. Przybywało coraz więcej dzieci w wieku szkolnym. Inicjatywę budowy szkoły Ewa Krauze podjęła w roku 1949-50, ale ówczesne władze nie wyraziły na to zgody. Ponowną inicjatywę podjęła Krauzowa przy czynnym poparciu lokalnej społeczności w roku 1952. Prace przygotowawcze do budowy szkoły zostały uwieńczone sukcesem. Gmina obiecała pieniądze na budowę, gdy będą fundamenty. Ewa Krauze razem z rodzicami zorganizowała Komitet Budowy Szkoły. Zorganizowano bal w baraku na dworcu kolejki, drugi w dawnym dworze w Wólce Kozodawskiej i z zebranych pieniędzy zaczęto budować fundamenty. 8 maja 1954 położono kamień węgielny pod budowę przyszłej szkoły, a już w 1955 r. lekcje odbywały się już przy alei Kasztanów. I znów kierowniczka zabiegała o pieniądze na wyposażenie pracowni szkolnych czy sali gimnastycznej. W szkole urządzano imprezy dochodowe w postaci bali karnawałowych. Ewa Krauze, jako doskonały organizator wciągała do pracy na rzecz szkoły całe rzesze rodziców. Poświęcała wiele czasu i energii pracy społecznej. Jako wieloletnia radna pomagała szkołom, organizowała przedszkola i biblioteki. Piasecznie wybudowano Dom Nauczyciela i Szkołę Podstawową im. Kamila Baczyńskiego. W roku 1964 działała aktywnie w Prezydium Rady Miejskiej w Piasecznie, jako członek Komisji Kultury i Oświaty. Posiadała niezwykłe zdolności organizacyjne. Każda uroczystość, każdy apel szkolny doprowadzone były w najdrobniejszych szczegółach od początku do końca. Zawsze podkreślała, że nie jest ważne tylko to, co się robi, ale jak się robi. Dbała o swoich nauczycieli, byli oni jej chlubą, choć nie wszystkim pasował jej perfekcjonizm. To, co zrobiła, szkoła, którą stworzyła i całe jej życie poświęcone nauczaniu jest niepodważalnym dowodem jej pedagogicznego i organizacyjnego talentu. Miała jeszcze jedne talent, o którym wiedzieli tylko nieliczni – jej pasją była poezja i pisanie wierszy. 13 czerwca 1979, przed zakończeniem roku szkolnego władze oświatowe przysłały decyzję o zwolnieniu Ewy Krauze z funkcji dyrektora szkoły. Uznanie za jej zawodowe osiągnięcia znalazło wyraz w nadanych jej wielu odznaczeniach. Otrzymała m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Krzyż za zasługi dla Związku Harcerstwa Polskiego, medal „Zasłużony dla miasta Piaseczna”, złotą odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego. 15 października 1994 roku szkole podstawowej w Zalesiu Dolnym nadano imię Ewy Krauze, a 26 maja 1999 roku Rada Miejska w Piasecznie za szczególne zasługi dla Miasta i Gminy Piaseczno nadała Ewie Krauze tytuł Honorowego Obywatela Gminy Piaseczno. Ewa Krauze zmarła 25 grudnia 2002 roku. Została pochowana na cmentarzu w Jagarzewie w rodzinnym grobowcu Heleny i Władysława Radwanów.
Ewa Krauze
